Ahlat-Taş işçiliği

**Yâde** · 10-02-2009, 03:18

[color=brown]

Taş ustalığı taşın ocaktan çıkarılması, taşın ocaklardan inşaata getirildikten sonra yontulması, taşın duvar olarak örülmesi, taşın işlenmesi (üzerine motif ve çeşitli desenlerin çizilmesi) olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır.
Ahlat halk mimarisinde kullanılan özel taş; “Nemrut Dağı”nın yanmasıyla oluşan tabii tuğladır. Bu tuğlalar bazı yerlerde çok yanmış bazı yerlerde az yanmıştır. Çok yanarak camlaşmış olanlar daha sağlam olduğundan, kullanım açısından daha çok tercih edilmektedir. Az yanan tuğlalar yumuşak olduğu için inşaatta kullanılmaktadır.

**Yâde** · 10-02-2009, 03:20

Taşın renginin bir kısmı koyu kestane bir kısmı açık kahverengidir. İçerisinde cam maddeleri bulunmaktadır. Taşa Sağlamlık kazandıran bu cam maddeleridir.Bu taşlar Nemrut Dağının etrafındaki ocaklardan kütük haline çıkartılmaktadır. Yöre halkı bu taşların getirildikleri yeri; “Şıhkulaklar'ın taş”, “Kuruçay'ın taş” şeklinde ifade etmektedir. Ev yapımında; sert ve daha güzel renkli olduğu için şıhulaklar'ın taşı kullanılmaktadır. Bu taş yörede ve bilimsel literatürde “Ahlat taşı” olarak tanımlanmaktadır.

Ahlat taşına benzer taş; Nemrut Dağı'nın Muş tarafından da çıkartılmaktadır. Ancak Ahlat taşı hem kahverengi tonlarının güzelliği hem de sağlam oluğu açısından bu taşla kıyaslanmayacak düzeydedir. Ocakta üst üste bastırılmış şekilde olan taşlar demir çiviyle istenilen boyda çivilenerek parçalar halinde çıkartılmaktadır. Bu işleme “çivileme” denir. Demir çivilerle çıkartılan taş; kırka kırk, kırka elli veya otuza otuzbeş olarak kütük halinde getirilerek inşaata dökülür. İnşaatta taş ustaları onları; gönye, gran, balta tarakla yontarak kullanıma hazır hale getirir. Günümüzde taşlar makineyle de yontulmaktadır.

Ahlat usulü bir ev için yaklaşık 3000-4000 tane taş kullanılmaktadır. Taşlar ocaktan hızardan geçmemiş kütük halinde metrekare olarak alınmaktadır. Tabanı 100-120 m2 olan bir eve 100 m3 taş gider.