Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim

Mikrobu Keşfeden Tarikat Şeyhi

MİKROBU KEŞFEDEN TARİKAT ŞEYHİ

Akşemsettin’in bu keşfi mikroskobun icadından yıllar öncedir. Batıda mikrop konusunu ilk kez gündeme getiren İtalyan bilim adamı Fracastora ise Akşemsettin’den yaklaşık yüzyıl kadar sonra yaşamıştır.

Osmanlılar zamanında yetişen büyük evliya ve istanbul’un manevi fatihi. ismi, muhammed bin hamza’dır. saçının sakalının ak olması veya beyaz elbiseler giymesinden dolayı akşeyh veya akşemseddin lakaplarıyla meşhur olmuştur. evliyanın büyüklerinden şihabüddin sühreverdi’nin neslinden olup, soyu hazret-i ebu bekr-i sıddik’a kadar ulaşır. 1390 (h. 792) senesinde şam’da doğdu. 1460 (h.864)da bolu’nun göynük ilçesinde vefat etti.

Küçük yaşta ilim tahsiline başlayan akşemseddin kur’an-ı kerimi ezberledi. Yedi yaşında babası ile anadolu’ya gelip, o tarihte amasya’ya bağlı olan kavak nahiyesine yerleşti. alim ve veli bir zat olan babası vefat edince, tahsiline devam etti. genç yaşta akli ve nakli ilimlerde akranlarından daha üstün derecelere ulaştı. ilim tahsilini tamamladıktan sonra, osmancık’a müderris oldu. ilim öğretmekle ve nefsinin terbiyesiyle meşgulken, tasavvufa yönelip, ankara’da bulunan zamanın büyük velisi hacı bayram-ı veli’ye talebe olmak üzere gitti. fakat ona talebe olamadı. halep’te bulunan şeyh zeynüddin’e talebe olmak için halep’e giderken, gördüğü bir rüya üzerine hacı bayram-ı veli’ye talebe olmak üzere ankara’ya geri döndü. hacı bayram-ı veli tarafından kabul edilip, onun sohbetinde tasavvuf yolunun bütün inceliklerini öğrendi ve hacı bayram-ı veli’den icazet (diploma) aldı. aynı zamanda tıp ilminde de kendini yetiştiren akşemseddin, bulaşıcı hastalıklar üzerinde çalıştı. araştırmalar sonunda maddet-ül-hayat adlı eserinde:

“Hastalıkların insanlarda birer birer ortaya çıktığını sanmak yanlıştır. hastalıklar insandan insana bulaşmak suretiyle geçer. bu bulaşma gözle görülemeyecek kadar küçük fakat canlı tohumlar vasıtasıyla olur.” diyerek, bundan beş yüz sene önce mikrobun tarifini yaptı.

Pasteur’un teknik aletlerle Akşemseddin’den dört asır sonra varabildiği neticeyi dünyada ilk defa haber verdi. Buna rağmen mikrop teorisi yanlış olarak Pasteur’a mal edilmiştir. Aynı zamanda ilk kanser araştırmacılarından olan Akşemseddin, o devirde seratan denilen bu hastalıkla çok uğraştı. Sadrazam Çandarlı Halil Paşanın oğlu Kazasker Süleyman Çelebi’yi tedavi etti. Ayrıca hangi hastalıkların hangi bitkilerden hazırlanan ilaçlarla tedavi edileceğine dair bilgiler ve formüller ortaya koydu.

TAVSİYELERİ

“her işe besmele ile başla. temiz ol, daim iyiliği adet edin, tembel olma, namaza önem ver. nimete şükür, belaya sabret. dünyanın mutluluğuna mağrur olma. ömrüm uzun olsun dersen, kimseye kızma, eziyet etme. kimsenin nimetine haset etme. senden üstün olan kimsenin önünden yürüme. tırnağını asla dişinle kesme. çok uyumak kazancın azalmasına sebeb olur. akıllı isen yalnız yolculuğa çıkma. gece uyanık ol, seher vakti kur’an-ı kerim oku. zikrin daima hamd-i hüda (allahü tealaya hamd etmek) olsun. hem cehennem azabından endişeli ol. hasedi terk et, kendini başkalarına medh etme. namahreme (harama) bakma, harama bakmak gaflet verir. kimsenin kalbini kırma. düşen şeyi alıp (temizleyerek) yersen fakirlikten kurtulursun. edepli, mütevazı ve cömert ol. cünüp kimse ile yemek yemek gam verir. yalnız bir evde yatmaktan sakın. çıplak yatmak fakirliğe sebep olur.”

Osmanlı Tarihi