Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim

Eş mi? Karı-koca mı?

Karı-Koca, Bey-Hanım, Bay-Bayan, Er-Avrat, ya da ortak ifade Cancağızım. Evliler birbirlerine kendi aralarında ya da toplum içerisinde nasıl hitap etmeli? En çok kullanılan terim 'Eş' ama kim erkek, kim bayan belli değil. Vatan yazarı Tuğçe Baran'ın günedeme getirdiği bu konuyu Akşam'dan Engin Ardıç ele aldı. Ve kalemin belini de kırdı. İşte Ardıç'ın karı koca hitabetini eşeleyen yazısı:

Karının dönüşü

Matbaası olmayan, binasında kiracı, ayda iki milyon dolar zararda, satılması düşünülen, uzun süre bağımsız ayağına yatan ve fakat artık zırva tevil götürmediği için “Aydın Doğan gücüyle gerdeğe girdiğini” açıklamak zorunda kalan Vatan Gazetesi’nin bir yazarı var: Tuğçe Baran.

Tıpkı gazetenin bağımsızlığı gibi bu imzanın da palavra olduğu, aslında böyle bir kız bulunmadığı ileri sürülmüştü... Söylentiye göre, o yazıları, ikinci kişiliğiyle Selahattin Duman yazıyordu...

Sonra kızın varlığı kanıtlandı galiba, emin değilim, üstüme vazife de değildir üstelik.

İster Tuğçe yazsın ister bir başkası, geçen gün bu imzayla çok önemli bir yazı yayınlandı. Yazarını kutluyorum... Birçok amigosu seçim tahminleri hakkında yalan haber ve yorum üreten, rezil olan, aklı sıra hükümet devirmeye soyunan ama yüzüne gözüne bulaştıran o gazetede bile doğru dürüst işler yapılabiliyormuş, helal olsun.

Tuğçe bacımız, “karı koca” kelimelerinin dilimizden kaybolduğunu hatırlatıyordu...

Varsa yoksa “eş”... Eş aşağı, eş yukarı... Kadın da erkeğin eşi, erkek de kadının eşi.

Artık entel çevrelerde “karım” ya da “kocam” demek ayıp karşılanıyor. Tamam, “beyim, efendim, helalim, kıymetlim” ya da “köroğlu, kaşık düşmanı, eksik etek” gibi köylü ağızları beklemiyoruz ama, bu kadarı da fazla.

Elli beş yıldır Türkçe konuşuyorum, ana dilimde “eş” diye hayvanlara denir. Kuşun, arslanın, kaplanın eşi olur, insanın değil.

Bu saçmalığı hayatımıza “feministler” soktular.

“Karı” kelimesi onlara aşağılayıcı geldiği için tuttular “eş” tanımını insanlara uyguladılar. Aydınlar da feministlere ayıp etmemek için bunu benimsediler.

........

İşin o kadar cılkı çıktı ki, gerçekten kadın haklarını savunan bilinçli ve aklı başında hanımlar sözlerine “ben feminist değilim ama” şeklinde başlamak gereğini duymaya başladılar.

İşin cılkı Batı’da da çıktığı için feminist tanımı yavaş yavaş terkedildi ve onun yerine “girl power” kullanılmaya başlandı... Kız gücü!

Rahmetli Can Yücel bizimkilerle “Türk karı kuvvetleri” diye dalga geçerdi, hatırlayacaksınız.

İşte Amerikan karı kuvvetleri de, kendilerine “Miss” ya da “Mrs” dedirtmemek için ikisinin ortasını buldular, “Ms” şeklinde yazılan, “miz” okunan bir hitap şekli icat ettiler ama, bunu başka bir dile uygulamak mümkün olmadığı için, özellikle Türk ablacıları ne halt edecekler, yıllardır merakla beklerim.

Amerikalılar yıllarca zencileri “nigger” diye aşağıladılar, şimdi kelimenin doğru kullanımı olan “negro”dan bile utanıyorlar ve onun yerine “African-American” şeklinde son derece zorlama ve yapay bir saçmalık buldular ama burası Amerika değildir.

“Karı” kelimesi de hiç de aşağılayıcı bir tanım değildir. Eski Türkçe’de “yaşlı kadın” anlamına gelir, günümüzde “nikâhlı eş” yerine kullanılır. Daha genel bir anlamı “insan dişisi” olur.

Nasıl Cumhuriyet Halk Partisi’ne Kamubuyurum Tüz Bölemi demeyi söktüremediyseniz, bunu yoketmeyi de halka söktüremezsiniz.

Nasıl “bay” tutmadıysa, “bayan” kelimesi yalnızca orman kibarları tarafından “baağyan” şeklinde kullanılıyorsa, nasıl “sayın” kelimesi bile Ankara il sınırları dışında alay konusu oluyorsa, bu da tutmamıştır. “Bayan yanı” kavramı yalnızca şehirlerarası otobüs yazıhanelerinde, “bonjur Bay Kamran, mil mersi Bayan Melahat” gibi yapay ve gülünç konuşmalar da otuzlu yılların Kemalist yeteneksizlerinin kötü eserlerinde geçerlidir.

Burada “bey” ve “hanım” yaşar arkadaşlar, bay ve bayan yaşamaz. Bizim burada saylav da yoktur, kamutay da. (Saylav ve kamutay kelimeleri türkçedir. Kırım türkçesinde ve kazak türkçesinde kullanılıyor)

Halkımız da karısına karı, kocasına koca diyecek ve dolmuştan da uygun bir yerde değil, “müsait” bir yerde inecektir.

Çünkü mayası Osmanlı’dır ve Kate Millett falan gibi birtakım hamburger ve fıstık yağı şişkosu Amerikan sevicilerinin kıllıkları burada geçmez.

Ben şimdi yazımı yazdım gidiyorum, evde karım bekliyor. Kedim de bugünlerde kızıştı, ona da bir eş bulmam gerekiyor. Aha cümle içinde de kullandım, tamam mı entelcikler

Tuğçe Baran
Vatan Gazetesi
06.08.2007

Makale Köşemiz