Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim


İmam-ı Azam Ebu Hanife'nin vefatı




İlîm Dünyasından Göçen Bîr Güneş

Sıddıkların ve şehitlerin ölümüne benzer bir ölümle Ebû Hanîfe bu âlemden âhirete göçtü. Vefatı 150 hicrî senesinde idi. 151 veya 153 senelerinde öldü diyenler varsa da doğrusu birincisidir. Ölüm onun için bir istirahat oldu. O büyük vicdan, o dindar ruh, o kuvvetli kalb, o cebbar akıl, o mütehammil ve sabırlı gönül, ölümle sonsuz huzura kavuştu. Bu fena evinden kurtularak Allah'ın rahmetine nail oldu. Bu fâni dünyada ezâ ve cefaya maruz kaldı, onlara tahammül gösterdi. Kendi görüşüne muhalif olanlardan neler çekti. Ona neler demediler, ne iftiralar atmadılar? Ö bunların hepsine gönül rızasiyla tahammül etti. Önce ayak takımından, süfehâdan, sonra ümerâdan, en sonunda da halifelerden eza ve cefa gördü. Bunlara rağmen ne zaaf gösterdi, ne de gevşeklik! Bezmedi, yılmadı. Nefisle cihad lâzımdır. Bu cihad için de türlü meydanlar vardır, Ebû Hanîfe Hazretleri bu nevi cihadın en büyük kahramanlarındandır ve bu meydanın hepsinde şanlı zaferler kazanmıştır. Cihadında metindi,, celâdet ve kahramanlıkta eşsizdi. Bu cihadda daima üstün gelmiş, galebe çalmıştır. Hattâ son nefesinde bile gasbedilmemiş olan temiz ve pâk bir toprağa defnolunmasını vasiyet etmeyi unutmamıştır. O temiz insan, temiz toprağa yakışır. Gasbedilmiş olmak şüphesi olan yere defnedilmesini bile istemiyor. O öyle bir ruh sahibi idi. Temiz yaşadı, temiz öldü.
Ebû Ca'fer bu vasiveti duyunca:
— Diriyken veya ölüyken Ebû Hanîfe hakkında beni kim mazur görür? demiştir. (Nur içinde yatsın)
İlim, din, ahlâk ve ruh azametinin insanlar üzerinde büyük değer ve tesiri vardır. Bu, saltanat azametinden ve hâkimlik heybetinden hiç de az değildir. Hattâ bu manevî fazilet ve meziyetler kat kat üstündür. îşte. bu sebepledir ki, Irak fakıhinin ve büyük imamın cenâzesini bütün Bağdad te'yîa çıkmıştır. Cenaze namazını kılanların sayısı elli bini aşmıştır. Bizzat Halife Ebû Ca'fer defninden sonra onun kabrine gelip cenaze namazını kılmıştır. Bilemeyiz, onun bu yapısı, din ve ahlâk azametini, takva büyüklüğünü takdir ve ikrar ettiğinden mi idi? Yoksa umumi efkârı hoşnud etmek için mi? Belki her ikisinin tesiri var. İmâm-i A'zam Ebû Hanîfe gerçekten büyük idi.

Her Tarafa Feyz Ve Nur Saçan Ders Halkaları

Ebû Hanîfe Hazretleri, Bağdad'da öldü ve oraya defnolundu. Bunda bütün rivayetler birleşiyor. Fakat ders halkasını daha önce acaba Bağdad'a nakletmiş miydi, orada ders okuttu mu? Tarihçilerin hiç birisi Ebû Hanîfe'nin Bağdad'da ders okuttuğunu söylemiyorlar. Bütün haberler ders okutmaktan ve fetva vermekten menolunduğu zamana kadar ders halkasının Kûfe'de devam ettiğine işaret etmektedirler. Onun maruz kaldığı ezalardan bahseden rivayetlerde Kûfe'den Bağdad'a getirildiğine işaret olunuyor, bâzısında bu sarahaten söyleniyor. Buna göre Bağdad'ın inşası tamam olduktan sonra geçen müddet zarfında Kûfe'ye dönmüş ve orada dersine devam ederken Bağdat'a tekrar götürülüp eza ve cefaya maruz kaldı ve orada öldü.
Bu, Ebû Hanîfe Kûfe'den başka yerde ders okutmadı demek değildir. Rivayetler bunun aksini göstermektedir. O Hacca gittiği zaman orada fetva verdiği, mübahase ve münakaşaları yaptığı rivayet olunuyor, Bâzan Mekke'de Mescid-i Haram'da ders halkası kurar, ders okuturdu. Sonra Emevîlerin ve valilerinin zulümlerinden kaçarak Harem-i Şerife iltica ettiği uzun müddet zarfında Mekke'de defs halkası kurarak fıkıh dersi okutmadığını nasıl söyliyebiliriz. Halbuki tarihçiler ve menakıb muharrirleri bu hususta müsbet veya menfi hiçbir şey kaydetmezler.
Küfe haricinde verdiği dersler, Evzâî ile olduğu gibi devrinin fukahası arasında geçen münazara ve mübahaseler, İmam Mâlik'le bâzı fıkıh meselelerini müzakere etmesi, Basra'da çeşitli fıkralarla mücadeleler yapması, bütün bunlar ne olursa olsun, onu ana dersleri Kûfe'de talebeleri ve ashabı arasındadır. Bu sebeple Küfe Fakıhi unvanını hakkı ile taşıyordu.



Bu yazı ve aşağıdaki tüm yazılar Muhammed Ebu Zehra'nın İmam-ı Azam hakkında biyografi niteliğinde hazırladığı eserden alıntılanmıştır.

http://www.ihyaforum.com/hanefi-mezhebi/32683-ebu-hanifenin-hayati.html

http://www.ihyaforum.com/hanefi-mezhebi/32684-ebu-hanifenin-yetismesi.html

http://www.ihyaforum.com/hanefi-mezhebi/32685-ebu-hanifenin-ilmi-olgunlugu-ve-munazara-kuvveti.html

http://www.ihyaforum.com/hanefi-mezhebi/32686-ebu-hanifenin-hayati-hakkinda-bilmemiz-gerekenler.html

http://www.ihyaforum.com/hanefi-mezhebi/32690-ebu-hanifenin-devrindeki-siyasi-hareketler-karsisindaki-durumu.html

http://www.ihyaforum.com/hanefi-mezhebi/32692-ebu-hanife-abbasilerin-hakimiyetini-nasil-karsiladi.html

http://www.ihyaforum.com/hanefi-mezhebi/32694-tarihi-gerceklere-aykiri-rivayetler.html

http://www.ihyaforum.com/hanefi-mezhebi/32707-ebu-hanifenin-hak-ugrunda-gosterdigi-celalet-ve-metanet.html


Hanefi Mezhebi

MollaCami.Com