Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim

Çalışma Bakanı, yurtdışında çalışan sizleri harcadı

Sayın Ali TEZEL, yurtdışında çalışmaktayım. Daha önce adımıza topluluk sigorta primi yatırılıyordu. Kanunda yapılan değişiklikle, Ekim 2008’den itibaren sağlık sigortasından yararlanabileceğimiz fakat yatan primlerin emeklilik için geçmeyeceği, işverenin bu primi yatırma zorunluluğunun kaldırıldığı bize tebliğ edildi.

Kısacası yurtdışında çalışanların bundan böyle, kendilerinin isteğe bağlı sigortalılık primi yatırması isteniyor. Eğer böyle bir yasa çıkartıldıysa, bu millet resmen aptal yerine alınıyor, kimse hastalandığında yurtdışından Türkiye’ye gelip SSK hastanesinde tedavi olmayacak, ilaç da almayacak. Resmen söğüşleniyoruz. Bizim için asıl olan emeklilik hesabıdır. Bunu da ayrıca kendimiz yatırmamız dayatılıyor. Konu hakkında bizi aydınlatmanızı arz ederim.

İhsan Kement


Ne güzel sormuş ne güzel de anlamışsınız. Bunu tam 6 aydır anlatmaya çalışıyorum tekrar anlatayım. 30.09.2008 gününe kadar geçerli olan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 86’ncı maddesi gereğince, ülkemiz ile Sosyal Güvenlik Sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde Türk işverenler tarafından istihdam edilen Türk işçilerinin sosyal güvenlikleri, Topluluk Sigortası ile sağlanmaktaydı.

1- Topluluk Sigortası’nda sağlık ve iş kazası yoktu

ESKİ Topluluk Sigortası uygulamasına göre SSK, sadece uzun vadeli sigorta kolları dediğimiz yaşlılık-malullük ve ölüm sigorta kolları için işverenlerinizden yüzde 25 oranında prim almakta ama işverenler ve işçileri istese dahi (Kanunda emredildiği halde) iş kazası-meslek hastalığı, analık ve hastalık primlerini almıyordu. Daha doğrusu SSK tarihi boyunca kısa vadeli sigorta kolları için Topluluk Tip Sözleşmesi hazırlamamıştı. Bu nedenle de sizler orada iş kazası geçirip vefat etseniz veya sakat kalsanız bile herhangi bir sosyal sigorta yardımı yapılmamaktaydı. Öte yandan sizlere ve de ailelerinize hastalık-analık sigortası yardımları da yapılmamaktaydı.

2- Reformun ilk halinde hepsi sizlere verilmişti

2007 yılı ocak ayında yürürlüğe girecekken ertelenen, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun (Sosyal Güvenlik Reformu’nun) ilk halinde ise, yurtdışında Türk işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin sanki Türkiye’de sigortalı da, yurtdışına geçici görevle gönderilmiş gibi yüzde 35 oranında prim ödenerek tüm sigorta kollarına tabi sigortalı olarak çalıştırılması öngörülmekteydi. Yani bütün primleriniz ödenecekti ve bu primleri işverenleriniz ödeyecek ve defterlerine gider yazacaklardı. Sizler ve aileniz de diğer SSK’lılar gibi tüm sigorta çeşitlerinden yararlanacaktınız.

3- Müteahhitler bastırdı olan sizlere oldu

SİZLERİN işverenleri olan müteahhit şirketlerin (özellikle İNTES’in) Ankara’da yaptıkları lobi sonrasında (Bakan ile yaptıkları toplantıları takiben) bundan daha uygulama başlamadan vazgeçildi. 5754 sayılı Kanun’la, 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamayan ülkelerde Türk işverenlerin yurtdışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri hakkında emeklilik primi olan uzun vadeli sigorta kolu primleri alınmayacağı, sadece yüzde 1 ile yüzde 6,5 arasında değişen oranlarda kısa vadeli sigorta kolları primi ile yüzde 12,5 oranında genel sağlık sigortası primi alınarak kısa vadeli sigorta hükümleri uygulanacağı isteyen işçilerin uzun vadeli primlerini kendileri isteğe bağlı sigorta ile ödeyebilmeleri öngörülmüştür. Yani, işverenleriniz bundan böyle sizler için yüzde 25 yerine, yüzde 13,5 ile yüzde 19 arasında değişen oranda kısa vadeli sigorta primlerini ödeyecekler, emeklilik primini işveren ödemeyecek ama sizler emekli olmak istiyorsanız, kendi emeklilik primlerinizi isteğe bağlı sigortalı olarak ödeyeceksiniz.

4- İşçisiniz ama patron gibi geç emekli olacaksınız

EMEKLİLİK primlerini yüzde 20 oranında siz cebinizden isteğe bağlı olarak ödeyeceksiniz ama bu şekilde ödenen isteğe bağlı sigorta primleri eski adıyla Bağ-Kur, yeni adıyla 4/b sigortalılığı olarak dikkate alınacağından SSK’lı (4/a’lı) gibi değil Bağ-Kur’lu gibi emekli edilmeniz mevzu bahis olacaktır. Yani 5000 günle değil 9000 günle emekli edileceğiniz gibi ileride emekli olduğunuzda 400-450 YTL gibi emekli aylığınız olacak. SSK hizmet cetvelinde sizler için 9A veya 7/A olarak primleriniz Topluluk Sigortası primi ödediğinizi gösterir. Bundan sonra isteğe bağlı sigortaya ödedikleriniz Bağ-Kur’a sayılacağından, 1 Ekim 2008 gününden sonra isteğe bağlı sigortalı olup emeklilik primi ödemeyin derim. Prim gününe ihtiyacım var diye ödeseniz bile 3,5 yıldan çok ödemeyin yoksa SSK’dan emeklilik hakkınızı kaybedersiniz. Bunun yerine yurda dönüşte isterseniz yurtdışı borçlanması yapabilirsiniz ama bu da yüzde 20’den değil yüzde 32 olarak prim ödemekle karşı karşıya kalacaksınız.

5- Yurtdışında işe girenlerin emekli aylığı da kesilecek

01.10.2008 günü yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun’un “Yaşlılık aylığının başlangıcı, kesilmesi veya sosyal güvenlik destek primi ödenmesi” başlıklı 30’uncu maddesi gereğince, “yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir...” denmektedir ki bunun mantıklı bir açıklaması yoktur. Zira, bugüne kadar sizler gibi yurtdışında işe giren emekli işçilerden topluluk sigortası kapsamında prim alınmıyordu ama artık bu emekliler emekli aylıklarını kaybedecekler. Biliyorsunuz SGDP uygulamasının mantığı şudur; SGK emekli olana der ki; ‘hem emekli oldun hem de işinden ayrılmadın yani bir başka birisinin senin yerine işe girip bana prim ödemesine engel oldun o halde sen bana prim öde’. Fakat, bu mantık yurtdışında işe girenler için geçerli olamaz ve yurtdışında işe giren emeklilerin kimseye zararı olmadığı gibi ülkeye döviz de kazandırmaktadır ama Çalışma Bakanlığı bu emeklilerin yurtdışında işe girmeleri halinde emekli aylıklarını kestirecek bir düzenlemeyi TBMM’den geçirtmiştir.

6- Yurtdışı borçlanması yapanlara çalışmak yasak

YURTDIŞI borçlanması yapma hakkını da getiren 5754 sayılı Kanun 17.04.2008 günü TBMM’de kabul edildi. Aynı Kanun ile 3201 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesine şu ibare eklendi. “...31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun sosyal güvenlik destek primi hakkındaki hükümleri, bu Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlar için uygulanmaz...”

Madde metninden de anlaşılacağı üzere yurtdışı borçlanması yapanlar ile yapacak olanlar SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödeyerek çalışamazlar. Çalışırlarsa emekli aylıklarını kaybederler.


Ali Tezel

Genel Bilgiler