Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim


Kitâb-ül Emsile

Evet arkadaşlar
Okuduğumuz (Arapça) kitaplarımızı baştan sona müzakere yapmak istiyoruz.
Okuduğumuz her kitap için, müstegıllen konu başlığı altında devam edecekdir.
İsteğimiz odur ki hep beraber kalb-i birlik ve ruh-ı ahenk içerisinde okuduklarımızı hatırlayalım,canlandıralım, tazeleyelim kısaca istifede edelim istedik.
Bu vesile ile Emsile'mizden başlıyoruz..

Bir arapça kitaba başlamadan önce yedi şeyi bilmek lazımdır.
Bunların üç tanesi vacip, dört tanesi caizdir.
Vacip olanlar besmele, hamdele, salvele dir.
Bunların hepside bildiğimiz gibi mevcut zaten...

Caiz olanlar ise

1)İsmi kitap = Emsile

2)Fenni kitap= kitabın bahsettiği şeydir bu kitabımızda ilmi sarftan bahseder.

3)Tadadı fusul=fasıllardır yirni dört sığadan meydana gelmektedir

4)Tebyini garaz= maksadımızı beyandır...

Emsile'nin musannıfı : Hz Ali Kerremellahü veche hazretleridir

“Emsile” mufâale bâbından ikinci mastar olup مَاثَلَ يُمَاثِلُ مُمَاثَلَةً وَمِثَالً وَمِيثَالً - مِثَالٌ مِثَالَانِ اَمْثِلَةٌolarak tasrif olunur.

emsile lugatta:misaller demektir
emsile sülasi mezidün fihi rubainin3. babı olan müfaaale babından 2. masdarın cem'ı kılleti olup

ماثل يماثل مماثلة ومثالا مثال مثالان امثلة [size=18pt]
olarak tasrif olunur.

burda; emsile lafzen 24 manen 26 sıgadır.halbuki cemi kıllet 10dan daha azda kullanılır.bir tezat yokmu?gibi bir soruyla karşılaşabiliriz. izah edelim:

bazen cemi kıllet ve cemi kesrat birbirleri makamında kullanılabilirler. yahut burada tedahul veya tağlip kaidelerinden biri geçerli olabilir.
tedahul birbiri içine dahil olmak demektir.yani feri(sonradan) olan sıgalar asıl sıgalara dahil olmuştur. asıl olan sıgalar:[size=18pt]نصر ينصر نصرا diğerleri bu sıgalara dahil sayılır.

tağlipde de asıl feri üzerine galip sayılmış olur.


emsilenin istilahi manası:[size=18pt]هِيَ الْجزءِياةُ الْمَزْكوراةُ لاِيضاحِ الْقَواعِدِ وَايصالِها الي فهمِ الْمسْتَفيدينَ

manası:kaideleri izah ve o kaideleri istifade edenlerin anlayışına ulaştırmak için mezkür olan cüzlerdir.

emsile ilmi sarftan bahs eder.

ilmi sarfın tarifi: وَهُو عِلْمٌ يُعْرفُ بِهِ اَحْوالُ الْكَلِمَةِ الْعَرَبِيَّةِ مِنْ حَيْثُ الْاِعْلالِ وَالْادْغامِ
iğlal ve idgam haysiyetinden arapça kelimenin ahvali kendisi sebebiyle bilinen ilimdir

ilmi sarfın mevzuu:ْهُوِ الْكَلِمَةُ الْعَرَبِيَتُ الْواقِعَةُ في الْكَلامِ
kelamda vaki olan arapça kelimelerdir.

ilmi sarfın gayesi:هي الْاخْتِراضُ عَنِ الْخَطَءِ في الْاعْلالِ وَالادْغامِ
iğlal ve idgamdaki hatadan kaçınmaktır

Emsile iki kısımdır.

1) Muhtelife olur.
2) Muttaride olur.

Birincisi yani Muhtelife de kendi arasında iki kısma ayrılır.

1) Fiil olur.
2) İsim olur.

Birincisi yani fiil de kendi arasında iki kısma ayrılır.

1) İhbârî olur bunlarda. (Mazi, muzari, cahdi mutlak, cahdi mustegrak, nefi hal, nefi istikbal, tekidi nefi istikbal)
2) İnşai olur bunlarda (Emri gaib, nehi gaib, emri hazir, nehi hazir, fili tuaccub evvel, fili tuaccub sani)

Birincisi yani ihbari kendi arasında iki kısma ayrılır.

1) Musbet olur buda (mazi, muzari)
2) Menfi olur buda (cahdi mutlak, cahdi mustegrak, nefihal, nefi istikbal, tekidi nefi istikbal)

İkincisi yani İnşai de kendi arasında iki kısma ayrılır.

1) Talebi olur. (emri gaib, nehi gaib, emri hazir, nehi hazir)
2) Gayri talebi olur.( fili tuaccub evvel, fili tuaccub sani)

emsile ile ilgili ince ayrıntılar önceki konularda paylaşılmıştı zaten bkz.emsile kitabı müzekeresi
isterseniz şimdi sıgaların manasını tekrarlayalım
tabi isterseniz..


emsile ile ilgili ince ayrıntılar önceki konularda paylaşılmıştı zaten bkz.emsile kitabı müzekeresi
isterseniz şimdi sıgaların manasını tekrarlayalım
tabi isterseniz..


Bizimkisi Ettekrâru ehsen velev kene iki yüz seksaen kabilinden oluyor... ;)

Evet not kalmadı sanırım, başlayabiliriz



O halde Ya Allah

بسم الله الرّحمن الرّحيم


نَصَرَ يَنْصُرُ نَصْرا فهوناَصِرٌ فذاك مَنْصُرٌ لَمْ يَنْصُرْ لَمَّا يَنْصُرْ ما يَنْصُرُ لاَيَنْصُرُ لَنْ يَنْصُرَ لِيَنْصُرْ لاَيَنْصُرْ اُنْصُرْ لاَتَنْصُرْ

مَنْصَرٌ مِنْصَرٌ نَصْرَةً نِصْرَةً نُصَيْرٌ نَصْرِيٌّ نَصَّارٌ اَنْصَر مااَنْصَرَهُ وَاَنْصِرْ بِهِ

birde günümüz türkçesiyle manalarını hatırlamış olalım:

nasara :fiili mazii yardım etti
yensuru :fiili müzari yardım ediyor/edecek
nasran :masdar gayrı mim yardım etmek
fehüvenasirun :ismi fail yardım edici/eden
ve zake mensurun :ismi meful yardım edilen
lem yensur :cahde mutlak yardım etmedi
lemma yensur :cahde müstağrak hiç yardım etmedi
ma yensuru :nefi hal yardım etmiyor
la yensuru :nefi istikbal yardım etmeyecek
len yensura te'kidi nefi istikbal elbette yardım etmeyecek
liyensur :emri gaib yardım etsin
layensur :nehi gaib yardım etmesin
ünsur :emri hazır yardım et
la tensur :nehi hazır yardım etme

mensarun :ismi zaman/mekan masdar mimi yardım edecek zaman /mekan yardım etmek
minsarun :ismi alet yardım etmeye alet
nasraten :masdar bina_i merra bir kerre yardım etmek
nisraten :masdar bina_i nevi bir türlü yardım etmek
nüsayrun :ismi tasgır azıcık yardım etmek
nasriyyün ismi mensub yardım etmeye mensub(yardımsever)
nassarun :mübalağa ismi fail çok yardım etmek
ensaru :ismi tafdıl daha çok yardım etmek
maa ensarahü :fiili teaccüb evvel acep yardım etti
ve ensır bih
:fiiliteaccüb sani ne acep yardım etti


( نصر ) Fiil-i mazi binası mâlum.müfred müzekker ğâib. Manası "yardım etti" (bir erkek).
(geçmiş zamanda)


( نصرا ) Fiil-i mazi binası mâlum.tesniye müzekker ğâib. Manası "yardım ettiler" (iki erkek).
(geçmiş zamanda)


( نصرو ) Fiil-i mazi binası mâlum.cemi müzekker ğâib. Manası "yardım ettiler" (3 veya daha fazla erkek).
(geçmiş zamanda)


( نصرت ) Fiil-i mazi binası mâlum.müfred müennes ğâibe. Manası "yardım etti" (bir bayan).
(geçmiş zamanda)


( نصرتا ) Fiil-i mazi binası mâlum.tesniye müennes ğâibe. Manası "yardım ettiler" (iki bayan).
(geçmiş zamanda)


( نصرن ) Fiil-i mazi binası mâlum.cemi müennes ğâibe. Manası "yardım ettiler" (3 veya daha fazla bayan).
(geçmiş zamanda)


( نصرت ) Fiil-i mazi binası mâlum.müfred müzekker muhâtab. Manası "yardım ettin sen" (bir erkek).
(geçmiş zamanda)


( نصرتما ) Fiil-i mazi binası mâlum.tesniye müzekker muhatab. Manası "yardım ettiniz siz" (iki erkek).
(geçmiş zamanda)


( نصرتم ) Fiil-i mazi binası mâlum.cemi müzekker muhatab. Manası "yardım ettiniz siz" (3 veya daha fazla erkek).
(geçmiş zamanda)


( نصرت ) Fiil-i mazi binası mâlum.müfred müennes muhataba. Manası "yardım ettin sen" (bir bayan).
(geçmiş zamanda)


( نصرتما ) Fiil-i mazi binası mâlum.tesniye müennes muhataba.Manası "yardım ettiniz siz" (iki bayan). (geçmiş zamanda)


( نصرتن ) : Fiil-i mazi binası mâlum.cemi müennes muhataba. Manası "yardım ettiniz siz" (3 veya daha fazla bayan).
(geçmiş zamanda)


( نصرت ) : Fiil-i mazi binası mâlum.nefsi mütekellim vahde.Manası "yardım ettim ben".
(geçmiş zamanda)


( نصرنا ) : Fiil-i mazi binası mâlum.nefsi mütekellim mealğayr.Manası "yardım ettik biz".
(geçmiş zamanda)



يَنْصُرُ : Fiil-i müzari binası mâlum.Müfred müzekker ğâib. Manası "yardım eder" (bir erkek).
ederler (gelecek zamanda)

ينْصُرَانِ : Fiil-i müzarig binası mâlum. Tesniye müzekker ğâib. Manası "yardım ederler" (iki erkek). (gelecek zamanda)

نْصُرُونَ :Fiil-i müzarig binası mâlum. Cemi müzekker ğâib. Manası "yardım ederler" (3 veya daha fazla erkek). (gelecek zamanda)

تَنْصُرُ : Fiil-i müzarig binası mâlum. Müfred müennes ğâibe. Manası "yardım eder" (bir bayan).
(gelecek zamanda)


تَنْصُرَانِ : Fiil-i müzarig binası mâlum. Tesniye müennes ğâibe. Manası "yardım ederler" (iki bayan).
(gelecek zamanda)

يَنْصُرْنَ :Fiil-i müzarig binası mâlum. müennes ğâibe. Manası "yardım ederler" (3 veya daha fazla bayan).
(gelecek zamanda)

تَنْصُرُ : Fiil-i müzarig binası mâlum. Müfred müzekker muhâtab. Manası "Yardım edersin sen" (bir hazır erkek). (gelecek zamanda)



تَنْصُرَانِ :Fiil-i müzarig binası mâlum. Tesniye müzekker muhâtab.. Manası "Yardım edersiniz sizler." (iki erkek)(gelecek zamanda)


تَنْصُرُونَ : Fiil-i müzarig binası mâlum. Cemi müzekker muhâtab. Manası "yardım edersiniz sizler." (3 veya daha fazla erkek). (gelecek zamanda)




تَنْصُرِينَ : Fiil-i müzarig binası mâlum müfred müennes muhâtaba. Manası "Yardım edersin sen" (bir hazıra bayan) (gelecek zamanda)

تَنْصُرَانِ : Fiil-i müzarig binası mâlum. Tesniye müennes muhâtaba. Manası "Yardım edersin sen" (iki hazıra bayan). (gelecek zamanda)

تَنْصُرْنَ :Fiil-i müzarig binası mâlum. Cemi müzekker muhâtaba. Manası "yardım edersiniz sizler." (3 veya daha fazla bayan). (gelecek zamanda)

اَنْصُرُ : Fiil-i müzarig binası mâlum.nefsi mütekellim vahde. Manası "yardım ederm ben".
(gelecek zamanda)

نَنْصُرُ : Fiil-i mazi binası mâlum.nefsi mütekellim meal ğayr.Manası "yardım ederiz biz".
(gelecek zamanda)

Küçük bir not: Yardım etme işi şimdiki halde ya gelecek zamanda olacak...

نَصْرًا: mastar gayrı mimi, müfret manası yardım etmek.


نَصْرَانِ: mastar gayrı mimi, tesniye manası iki yardım etmek.


نَصْرَاتٌ:mastar gayrı mimi, cemi manası cemi yardım etmek.

TEŞEKKÜRLER DEGERLİ KARDEŞİM

نَاصِرٌ : ism-i fail müfred müzekker manası yardım edici bir erkek.


نَاصِرَانِ: ism-i fail tesniye müzekker manası yardım edici iki erkek.


نَاصِرُونَ: ism-i fail cemi müzekker musahhah(sahih) manası yardım edici cemi erkekler.


نُصَّارٌ: ism-i fail cemi müzekker mükesser manası yardım edici cemi erkekler.


وَنُصَّرٌ: ism-i fail cemi müzekker mükesser manası yardım edici cemi erkekler.


وَنَصَرَةٌ : ism-i fail cemi müzekker mükesser manası yardım edici cemi erkekler.


نَاصِرَةٌ: ism-i fail müfred müennes manası yardım edici bir bayan.


نَاصِرَتَانِ: ism-i fail tesniye müennes manası yardım edici iki bayan.


نَاصِرَاتٌ: ism-i fail cemi müennes musahhaha manası yardım edici cemi bayanlar.


وَنَوَاصِرُ: ism-i fail cemi müennes mükessera manası yardım edici cemi bayanlar.


Emsile

MollaCami.Com