Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim

85 Yillik Cumhuriyet tarinde yapilan darbeler ve muhtiralar:

85 Yillik Cumhuriyet tarinde yapilan darbeler ve muhtiralar:

Cumhuriyet’in ilan edilmesinin üzerinden 85 yıl geçti. Bu 85 senede çeşitli darbeler ve muhtıralar söz konusudur.:

27 mayıs 1960 darbesi, tek parti rejiminden sonra ilk defa başarılı olan çok partili sistemde büyük seçim başarısı göstererek başa gelen demokrat parti'nin, tek partiymiş gibi davranmaya başlaması sonucu yapılmıştır. demokrat parti'nin bu otoriterleşme sürecinde, 1924 anayasası'nda yer alan devasa açıklar büyük rol oynamıştır. her şeyden önce, 1924 anayasası, hükümetin aldığı kararların anayasaya uygunluğunu denetleyecek hiçbir kurum oluşturmamış, ve hükümet üzerindeki demokratik denetimi sağlayamamıştır. bundan güç alan demokrat parti'nin chp üzerindeki baskısını artırması, tam da dp'nin güç kaybettiği, ve belki de seçimi artık kaybedeceği bir dönemde, 27 mayıs darbesini getirmiş, darbenin hemen ardından eski başbakan adnan menderes de dahil olmak üzere üç demokrat parti yöneticisi idam edilmiştir. 1924 anayasası'nın yerine, liberal yapısıyla tanınan 1961 anayasası getirilmiştir.


27 mayıs 1960 darbesinde kapatılan demokrat parti'nin devamı olan adalet partisi, 10 ekim 1965 seçimleri sonucunda süleyman demirel'in liderliğinde tek başına iktidara gelmiştir.


12 mart 1971 muhtırası, tam bir darbe olmasa da, 60 darbesinden sonra yönetimi tekrar ele geçiren demokrat parti / adalet partisi ekolüne yönelik çok sert bir uyarıdır. kısa süre sonra süleyman demirel başbakanlıktan istifa etmiş ve yerini darbeciler tarafından desteklenen nihat erim almıştır.


nihat erim'in kurduğu ilk hükümetin ömrü 9 ay, ikincisininki ise 6 ay sürmüştür. 71 muhtırasıyla oluşturulan baskı da kâr etmemiş, süleyman demirel 1975'te adalet partisi'ni yeniden iktidara taşımıştır.


12 eylül 1980 darbesi, türk silahlı kuvvetleri'nin, tüm komuta kademeleriyle bir bütün olarak sahiplendiği ilk darbedir. bu darbeyle, atatürk'ün kurduğu chp de dahil tüm partiler kapatılmış, meclis lağvedilmiş, önemli partilerin üst düzey yöneticilerinin siyasete girmeleri yasaklanmış, türkiye'nin, osmanlı imparatorluğu'nun son döneminden miras alarak o ana kadar geliştirdiği bütün siyaset geleneği darmadağın olmuştur.


darbenin hemen ardından ordu tarafından emekli orgeneral turgut sunalp'e milliyetçi demokrasi partisi kurdurulmuş, fakat seçimi, adalet partisi geleneğine hiç de uzak olmayan turgut özal liderliğindeki anavatan partisi kazanmıştır.


28 şubat 1997 "postmodern" darbesi, necmettin erbakan'ın başbakanlığını yaptığı "refah-yol" hükümetine karşı alınan mgk kararları'na verilen genel isimdir. aslında muhtıra olarak adlandırılması daha doğru olabilir. kararlardan yaklaşık üç buçuk ay sonra, alınan kararları uygulayamayacağını kabullenen erbakan görevinden istifa etmiş, ve yerine mesut yılmaz başbakanlığında kurulan 55. hükümet geçmiştir.


refah-yol'a karşı tsk desteğiyle gelen mesut yılmaz başkanlığındaki 55. hükümet, görev süresi boyunca ordudan destek almadığını kanıtlamak için elinden geleni yapmıştır.


1997 "muhtırası"yla devrilen refah-yol hükümetinin devlet bakanı ve hükümet sözcüsü abdullah gül, çok değil, 5 yıl sonra yapılan ve akp tarafından kazanılan 3 kasım seçimleri sonucunda önce başbakan, ardından dışişleri bakanı olmuştur.


27 nisan 2007'de, abdullah gül'ü cumhurbaşkanı seçmeye hazırlanan akp'ye karşı, genelkurmay başkanlığı'ndan çok açık bir darbe uyarısı gelmiş, hemen ertesi gün, adalet bakanı ve hükümet sözcüsü cemil çiçek'in ağzından, akp hükümeti orduya karşı rest çekmiştir.


Alinti

Türk Tarihi