Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim


RUMELİ'NDE MAHZUN KALAN CAMİLER

MAHZUN CAMİLER


1683'te İkinci Viyana kuşatmasından sonra Osmanlı'nın toprak kaybetmeye başlamasıyla birlikte Rumeli'nin yapısı değişmeye başlandı. İlk olarak Macaristan'daki Osmanlı eserleri yok edildi. Daha sonra Yunanistan'ın kurulmasıyla birlikte Mora'daki Osmanlı eserlerini başına aynı şeyler geldi. Osmanlı yavaş yavaş küçüldü. 93 Harbi'nin ve Balkan Savaşı'nın kaybedilmesinden sonra Rumeli'de Osmanlı hakimiyeti sona erdi. Bu süreçte birçok Osmanlı eseri tahrip edildi. Rumeli'de 13 binden fazla Osmanlı eseri inşa edilmişti. Sırf Bulgaristan'da 3339 Osmanlı eseri vardı.


Yunanlılar, Bulgarlar, Sırplar ve diğer milletler 19. yüzyılın sonlarında özerklik kazandıktan itibaren Avrupalılar ve Ruslar'ın da kışkırtmalarıyla bilinçli olarak Osmanlı eserlerinin önemli bir kısmını yok ettiler. Yok edemedilerse özellikle camilerin minarelerini yıkıp şehirdeki İslami silueti ortadan kaldırdılar. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Balkanlar'daki birçok ülkede Komünist sistemin kurulması Osmanlı eserlerinin tahribatını artırdı.




Ağustos ayının sonlarında Balkanlar'ı adım adım bilen değerli kardeşim Mustafa Saraç'ın başkanlığında Eman Tur'la birlikte Arnavutluk ve Makedonya'yı gezerken harap Osmanlı eserlerini görünce hüzünlendim. 1478'de Arnavutluk'ta Akçahisar'ın fethinden sonra Fatih Sultan Mehmed'in inşa ettirdiği camiinden sadece temelleri ve minaresinin kaide kısmı kalmış. Aynı şekilde Türk evleriyle muhteşem bir şehir olan Berat'ta Kırmızı Cami yok olmak üzere.


Ahmet Kuş-Feyzi Şimşek ve İbrahim Dıvarcı'nın hazırladığı Rumeli'de Osmanlı mirası isimli kitaptan Makedonya'da Pirlepe Çarşı Cami, İştip Hüsamedin Paşa Cami, Manastır Koca Cami, Kumanova Koca Mehmed Bey Cami; Arnavutluk'ta ise İşkodra Kiraz Cami ve Elbasan Nazır Bey Cami'nin harap vaziyette olduğunu görüyoruz.


Bugün Balkanlar'da tam olarak ne kadar Osmanlı eseri kaldığını bilemiyoruz. İlk iş olarak eserlerin sağlıklı bir envanterin acilen çıkarılması gerekiyor. Ardından önceliği Müslümanlar'ın yaşadığı, yani sahip çıkacak birilerinin bulunduğu eserlere vererek Osmanlı yapılarını restore etmek gerekiyor. Son yıllarda TİKA, Diyanet Vakfı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi birçok ülkedeki Osmanlı eserini restore etmeye başladı. Özellikle TİKA takdir edilecek bir çalışma içerisinde. İnşallah bu restorasyon çalışmalarına diğer kurumlarımız ve zengin işadamlarımız da katılır da mahzun Osmanlı eserleri ayağa kaldırılır.
ALINTI


Selçuklu & Osmanlı Türk Mimarisi

MollaCami.Com