Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim

Çok Uyku Eziyet, Az Uyku Meziyet...

Çok Uyku Eziyet, Az Uyku Meziyet...


Yaşamımızın yaklaşık üçte birini uyuyarak geçiriyoruz. Yemek yemek ve nefes almak gibi hayati bir ihtiyaç olan uykunun süresi kişiden kişiye farklılık gösteriyor. Fazla uyuyanlar, günün bereketsizliğinden yakınıp, uyuma sürelerini kısaltma arzusundalar. Bu kişiler genelde sıkıntılı, gergin, saldırgan tipler olarak biliniyorlar. Uykunun fazlası şişmanlık, şeker hastalığı, tansiyon, kas kalitesinde azalma gibi sağlık problemlerine de sebep olabiliyor. Uykunun kısaltılması sonucunda ise farklı belirtilerle karşılaşılıyor. Alışılmıştan az uyumak, vücut fonksiyonlarını olumsuz yönde etkiliyor. Gerginlik, yorgunluk, halsizlik, konsantrasyon güçlüğü, hayal görme gibi şikayetler sebebiyle uyku süremizi azaltmakta zorlanıyoruz.

Saat on, yatağa kon! Saat üç, yataktan uç!

Mevlana Hazretleri şöyle buyurur: “Vakit keskin kılıç gibidir, ömrü keser. O seni kesmeden evvel sen onu kes.” Az uyuyanların, fazla uyuyanlara kıyasla daha enerji dolu, sosyal ve dışa dönük insanlar oldukları gözlemlenmekte. Günün bereketsizliğinden yakınanların aksine, birçok aktiviteye kolaylıkla vakit bulabiliyorlar. Yaşamlarından memnun oldukları gibi, dış dünya ile olan iyi iletişimleri sebebiyle insanlar tarafından seviliyorlar. Böyle faal kişiler, zamanı uyku ile geçirmeyi kendilerine göre bir kayıp olarak değerlendiriyorlar.

Bu konuda, Sevmiye Hanım çevresindeki birçok insanın gıpta ile baktığı bir örnek. Sevmiye Hanım oğlu ve gelini ile aynı evi paylaşıyor ve üç torununun bakımını üstlenmiş. Buna rağmen uyku süresini aşağı çekmeyi başarabilmiş ve zamanla yarışan bir hanım. Ev işleri ne kadar yoğun olsa da, öğleden önceye kadar tamamlayabildiğini belirten Sevmiye Hanım, böylece gün boyu hizmet faaliyetlerine de rahatça zaman ayırabiliyor. Mümkün olduğunca erken saatte yatmayı alışkanlık edinip, teheccüd namazına uyanan Sevmiye Hanım, sabah namazı sonrası uykuyu “Günün bereketini bitirir” diye tanımlıyor. “Büyüklerimizin bir sözü vardı” diye de ekliyor: “Saat on yatağa kon, saat üç yataktan uç!”

Erken kalkanın nasibi gür olur

Efendimiz (s.a.v) “Sabah uykusu rızıka manidir” buyururken, sabah erken saatlerdeki uykunun kişiyi tembelleştirdiğini, hafızayı zayıflattığını ve rızkı bereketsizleştirdiğini belirtir. Alimler, rızkların sabah ve ikindi namazlarından sonra dağıtıldığı için, bu saatlerde uyanık halde bulunulmasını tavsiye ederler.

Herhangi bir sağlık problemimiz bulunmuyorsa, fazla uyuma ihtiyacımız tamamıyla alışkanlıktan ibaret. Uzmanlar, bu alışkanlığı değiştirmeye çabaladığımızda yeni uyku düzenine adapte olma süremizin yaklaşık 10-15 günü bulacağını belirtiyorlar. Bunu hemen günlük yaşantımızda uygulayabiliriz. Gece erken yatmaya çalışıp, sabah saat 6. 00’da kalkmayı deneyelim. Kısa bir süre sonra uykuya yenilecek gibi olsak da, herhangi bir meşguliyetle oyalanabiliriz. Alışkanlık sebebiyle birkaç saat halsiz ve yorgun olabiliriz. Fakat ilerleyen saatlerde kendimizi canlı ve kuvvetli hissederiz. Ertesi gece tekrar erken yatmaya çalışıp, önceki sabahın aksine saat 11:00’de kalkalım. Bu defa tüm gün beynimiz uyuşmuş bir halde dolaşacağımız muhakkak. Bu yeni düzen çoğumuza pek kolay gelmese de, gün boyu tasarruf edeceğimiz saatleri düşünürsek denemeye değer olduğunu görürüz.

Günlük uyku ihtiyacının bir kısmının gündüz giderilmesi, gece uykusunda azalmaya yol açıyor. Peygamberimiz’in öğleden önce veya sonrası için tavsiye ettiği gündüz uykusu “kaylule” olarak adlandırılıyor. Yarım saatlik gündüz uykusunun, iki saatlik gece uykusuna eşdeğer olduğu uzmanlarca belirtiliyor. Böylece, gece uyku süresinden iki saatlik bir tasarruf sağlanabiliyor.

Kaylulenin yapıldığı saat aralıkları uykunun en kaliteli olduğu zamanlar. Kaliteli bir uyku ise bedenimiz için saatlerce uyumaktan çok daha faydalı. Alim ve evliyanın adet haline getirdiği bir sünnet olan kaylule, beyni dinlendirmesinin yanı sıra, vücudu tazeliyor, öğrenme yeteneğini güçlendiriyor, performansı arttırıyor, şeker ve kalbi düzenliyor. İmam Azam’ın (rh.a) her gün sabah namazını camide kıldırıp, öğleye kadar sorusu olanlara cevap verip, öğleden önce oturduğu yerde kaylule yaptığı rivayet edilir.

Ceyda Arın

Makale Köşemiz