Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim


Kitab-ül Avamil

Evet arkadaşlar
Okuduğumuz (Araça) kitaplarımızı baştan sona müzakere yapmak istiyoruz.
Okuduğumuz her kitap için, müstegıllen konu başlığı altında devam edecekdir.
İsteğimiz odur ki hep beraber kalb-i birlik ve ruh-ı ahenk içerisinde okuduklarımızı hatırlayalım,canlandıralım, tazeleyelim kısaca istifede edelim istedik...

Bir arapça kitaba başlamadan önce yedi şeyi bilmek lazımdır.
Bunların üç tanesi vacip, dört tanesi caizdir.
Vacip olanlar besmele, hamdele, salvele dir.
Bunların hepside bildiğimiz gibi mevcut zaten...

Caiz olanlar ise

1) İsmi kitap = Avamil

2) Fenni kitap = kitabın bahsettiği şeydir bu kitabımızda ilmi nahivden bahseder.

3) Tadadı fusul = fasıllardır...Amil mamül ırap

4) Tebyini garaz = maksadımızı beyan etmekdir...

Avamilin musannıfı İmamı Birgüvi Hazretleridir.
avamil ilmi nahivden bahseder.

Avamil'in ilmı nahıvden bahsettiğini demişdik...

ilmi nahvin tarifi:

[size=15pt] هُوَ عِلْمٍ يُعرَفُ بِهِ اَحْوَالُ الْكَلِمَةِ الْعَرَبِيَّةِ مِنْ حَيْثُْلاِعْرَابِ وَلْبِنَاء

İğrab ve bina cihetinden arabi kelimelerin halleri kendisiyle bilinen ilimdir...

Avâmil sülasi mücerred'in dördüncü babından İsmi fâil cem-i müzekker olur...

Ya Allah

Bismillahirrahmanirrahim

İrabı anlamak, bilmek isteyen her talip için 100 şeyi bilmesi lazımdır.

Bu 100 şeyden 60 tanesine AMİL , 30 tanesine MAMUL, 10 tanesine de İRAB diye isimlendirilir...

AMİL 2 kısımdır:amili lafzi amili manevi

amili lafzi 2 kısımdır:amili semaii amili kıyasi

amili semaii 5 kısımdır:
1.Harfi cerler 20dir:(ismini cer edip müteallakının manasını mecruruna bitiştiren harfler)

بَ مِنْ اِلي عَنْ علي لامْ في ك حتي ربَّ واو الْقَسَمْ تاءُ الْقسم حاشا مذ منذُ حلا عدا لوْلا كَيْم لعلَّ

2.ismini nasb haberini rafiğ eden harfler 8dir
اِنَّ اَنَّ كَاَنَّ لاكِنَّ لَيْتَ لَعَلَّ الا لا

3.ismini rafiğ haberini nasb eden harfler 2dir:
ما لاleyse ye benzeyen

4.fiili müzariyi nasb edenler 4dür:
اَنْ لَنْ كَيْ اِذَنْ

5.fiili müzariyi cezm edenler 15dir:
لم لما اَمَرْ لامِ نَهي لا سِ اِنْ مَهْما ما مَنْ اَيْنَ مَتي اني ايُّ حَيْثُما اِذْما اِذاما

amili kıyasi 9dur:
mutlak fiil
ismi fail
ismi meful
sıfatı müşebbehe
ismi tafdıl
masdar
ismi muzaaf
ismi mübhemi taam
mana fiil

Amili manevi ise 2 ye ayrılır:

fiili müzariyi rafiğ eder
mübteda ve haberi rafiğ eder

2. bab mamul hakkındadır.
mamul 2 kısımdır:mamulü bil asale
mamulü bittebeıyye

mamulü bilasale 4 dür:mamülü merfu
mamulü mensub
mamulü mecrur
mamulü meczüm


gelen kardeşimizden mamulü merfuyu hatırlatmasını rica ediyoruz ;)

İnşaallah misallerini, özetleyelim daha sonra yazarız...

Mamülü merfu Dokuzdurdur:
Fail
Naibi fail
Mübteda
Haber
kane babının ismi
İnne babının haberi
Cinsini nefi için olan lanın haberi
Leyseye müşabih olan ma ve lanın ismi
Nevasıb ve cevazımdan hali fili muzaridir...

Emma mamülü mensup ise...

Magmulu mensub 13 dür:
*Mefulu mutlak
*Mefulu bih
*Mefulu fih
*Mefulu leh
*Mefulu meah
*Hal
*Temyiz
*Müstesna
*Kâne ve ehavatının haberi
*inne babının ismi
*Cinsi nefi için olan lânın ismi
*Leyseye müşabih olan Ma ve Lâ nın haberi
*kendisine nevasıbdan biri dahil olan fiğli müzari

Amma magmulü mecrur...

mamülü mecrur ikidir.

harfi cer ile mecrur
izafet ile mecrur.


mamülü meczüm...

Mamülü meczüm 1'dir.
Kendisine cevazımdam biri dahil olan fiili muzaridir.

Mamülü bittebeıyye...

mamülü bittebeiyye 5 dir:
sıfat
matuf
bedel
tekid
atfu beyan

3. bab iğrab hakkındadır.

iğrab icmalen 3 tafsilen 10 kısımdır.

icmalen:hareke
harf
hazif

tafsilen:
zamme-fetha-kesra
vav-ya-elif-nun
harekeyi hazif- ahirini hazif-nunu hazif

İşte bunlar tam olur nagıs olur. Bunlarda
Müfret munsarıf ve cemi mükesser munsarıf
Gayri munsarıf
Cemi müennes salim
Müfret mükebbere olduğu olduğu halde mütekellim ye’sının gayrisine muzaf olan esma-i sitte-i mugtelle
Cemi müzekker salim, ülû, ışrûne ve kardeşleri
Tesniye, isnâni ve zamire muzâf olan kilâ kelimesi
Ahiri harf-i sahih olup ahirine zamir bitişmeyen fiil-i müzari
Ahiri harf-i illet olup ahirine zamir bitişmeyen fiil-i müzari
Ahirine cemi müennes nununun gayri zamir bitişen fiil-i müzari
dir

Bunları inşaallah tefsılı olarak misalleri ile beraber bir daha ele alacağız...

Tekrar başa dönecek olursak Amilin iki kısım olduğunu lafzi ve manevi olduğunu
Amili lafzide iki kısım semai kıyasiAmili semaiinin beş kısım olduğunu söyleyerek sadece
bunların nelerden ibaret olduğunu söylemiştik. Şimdi de bunları misalleri ile beraber paylaşmaya çalıcağız inşaallah
Birinci nevı Harfi cerlerdir ki bunlar yirmi tanedir...


Avamil

MollaCami.Com